جهاد اصغر و جهاد اکبر
پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم در حدیث معروفى با بیان لطیفى این جنگ و ستیز را بیان کرد.
اصحاب و یاران او از جهادى برمىگشتند؛ رو کرد به آنها و فرمود:.
مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهادَ الْاصْغَرَ وَ بَقِىَ عَلَیْهِمُ الْجِهادُ الْاکْبَرُ
مرحبا به مردمى که از مبارزه کوچک برگشتهاند و جهاد بزرگ هنوز به عهده آنها باقى است.
گفتند: یا رسول اللَّه، جهاد بزرگ چیست؟ فرمود: جهاد با نفس و مبارزه با طغیان و خواهشهاى دل.
اى شهان کشتیم ما خصم برون ماند خصمى زان بتر در اندرون
کشتن این، کار عقل و هوش نیست شیر باطن سخره خرگوش نیست
قد رجعنا من جهاد الاصغریم با بتى اندر جهاد اکبریم
سهل دان شیرى که صفها بشکند شیر آن باشد که خود را بشکند
در این کشمکشها گاهى عقل، دل و خواهشها را تحت تأثیر و فرمان خود قرار مىدهد و گاهى بالعکس، دل عقل را مطیع و فرمانبر خود قرار مىدهد. اینکه عقل کانون دل را تسخیر کند و تحت فرمان خود درآورد معنایش واضح است، محتاج به تفسیر نیست، و اما اینکه دل کانون عقل را مطیع خود سازد محتاج به توضیح است
مجموعهآثاراستادشهیدمطهرى، ج23، ص: 773
موضوع مطلب :
